[ Pobierz całość w formacie PDF ]
podobieństwo Boże, jest i pozostaje zawsze poddany Bogu. Przypisywanie sobie
przez niego wolnej woli jest rabunkiem, podobnym do tego, jakiego dopuścił się
według greckiego mitu Prometeusz.
Bóg Stwórca, Bóg sam w sobie, w swoim suwerennym majestacie, Deus ipse,
jest także dla Lutra Bogiem zakrytym (Deus absconditus), spowitym w mrok,
którego człowiek przeniknąć nie jest w stanie. Jest tajemnicą, którą w
niezgłębioności jej mądrości, rady i mocy należy tylko w miłości i z miłością
uwielbiać jako mysterium tremendum, tajemnicę, przed którą się drży. Ale obok
tego Boga zakrytego, Boga samego w sobie, Boga w najgłębszej jego Istocie,
której nie jest się zdolnym zbadać i przeniknąć, jest Bóg jawny, ucieleśniony,
zwiastowany, Deus revelatus, incarnatus, praedicatus, Bóg, który w Jezusie
Chrystusie wychodzi ze swego zakrycia , bo właśnie Chrystus jest owym jasnym,
lśniącym, promiennym punktem w ciemnym, mrocznym kole. Według tego
rozróżnia Luter dwa działania Boże. Pierwsze, to działanie ogólne, powszechne,
wszechmocne, które utrzymuje w biegu i równowadze całe stworzenie. Jak ciała
niebieskie krążą wokół ziemi (Luter podzielał geocentryczny obraz świata), tak
stworzenia krążą wokół Stwórcy. A ponieważ Bóg Stwórca nigdy nie spoczywa,
więc i jego stworzenia nie mogą nigdy spoczywać, są zawsze w ruchu, są
ustawicznie czynne jako organa rządów Bożych. Na tym punkcie Luter posuwa się
nawet tak daleko, że w złych i demonicznych mocach dopatruje się organów Boga
Stwórcy i rządcy świata. Wszyscy, nawet zli ludzie, są współpracownikami Boga,
cooperatores Dei (jedna z najznamienitszych i najśmielszych myśli religijnych
Lutra w jego dziele De servo arbitrio). Nawet we wszelkim złu, jakie w tym
świecie się dzieje, czynna jest wszechmocna dłoń Boga zakrytego. Obok tego
ogólnego, powszechnego, wszechmocnego działania Boga, Boga zakrytego, jest
inne działanie Boga, Boga wszystko stwarzającego przez Jezusa Chrystusa i przez
Ducha Zwiętego. Tych, którzy przez szczególną moc Chrystusową są odrodzeni,
wyzwala Bóg z błędnego koła upadku i czyni swoimi współpracownikami w sensie
szczególnym, mianowicie, w przeciwieństwie do tamtych współpracowników Boga
poza królestwem, cooperatores Dei extra regnum, ci są cooperatores Dei intra
regnum, a więc współpracownikami Boga w obrębie Królestwa. I to jest właściwe
dzieło Boże w Chrystusie przez Ewangelię (opus proprium Dei in Christo per
Evangelium). Podczas gdy wszyscy ludzie są współpracownikami Boga poza
królestwem, wierzący są współpracownikami Boga w obrębie jego Królestwa.
Pytanie: Jak się to dzieje? roztrząsa Luter na podstawie Ewangelii Jana
(6,44): Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec mój, który
mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dzień ostateczny . To pociąganie odbywa się
w ten sposób, że Bóg daje ludziom swoje wewnętrzne słowo. Nie wystarcza tu
tylko słowo zewnętrzne, Jak w Dziejach Apostolskich jest napisane o skutkach
kazania apostolskiego, że słuchacze zostali przez słowo Boże ugodzeni w samo
serce (2,37), do słowa zewnętrznego musi dołączyć się słowo wewnętrzne, które
Bóg do człowieka wypowiada i które w człowieka trafia i godzi jak pocisk w ciało.
Jeżeli jest się ugodzony tym słowem, to dochodzi do olśnienia, oświecenia przez
Chrystusa, illuminatio Christi, doznaje się tego samego, co uczniowie Pańscy
doznali na Górze Przemienienia Pańskiego. Postać Chrystusa, z którym już
dawniej duchowo się obcowało, zostaje w nas uwielbiona. Oświecony widzi
chwałę Boga na Jego obliczu, poznaje, kim jest Chrystus, mianowicie, że jest
Synem Bożym, odwiecznym Słowem Bożym.
Z tego olśnienia, oświecenia przez Chrystusa, pociągnięcia do Chrystusa rodzi
się przylgnięcie do Chrystusa, niemożliwość odłączenia się od Niego. Dzieje się to
nie z przymusu, lecz z wewnętrznej ochoty. Człowiek, który przylgnął do
Chrystusa ochotnie i gorliwie stara się służyć tylko Chrystusowi. Chrystus staje
się jedyną namiętnością jego życia. Ten też pogląd Lutra stał się w dwieście lat
pózniej podstawą hasła Mikołaja Zinzendorfa: Mam tylko jedną namiętność
(pasję), a jest nią pasja Chrystusowa . W ten sposób Chrystus staje się drogą,
prawdą, i żywotem , jednym słowem: Zbawicielem. Znakami więc, które
odróżniają cooperatores Dei intra regnum (współpracownika wewnątrz królestwa)
od cooperatores extra regnum (współpracownika poza królestwem) są:
[ Pobierz całość w formacie PDF ]