[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Czy potrafisz: Tak Nie
1) zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie
z instrukcją ochrony przeciwpożarowej?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
4.6. Zasady wykorzystywania środków gaśniczych
4.6.1. Materiał nauczania
Zrodki gaśnicze stosuje się zależnie od rodzaju pożaru, tzn. że nie każdy środek jest
przydatny do gaszenia każdego pożaru. Stosując nieodpowiedni środek, zamiast ugasić ogień,
można go podsycić, spowodować większe straty, odnieść ciężkie obrażenia.
Jednym ze środków gaśniczych jest woda oraz wodne roztwory środków zwilżających.
Te ostatnie charakteryzują się większymi zdolnościami penetracyjnymi materiałów
o szczególnie rozwiniętej powierzchni, np. słomy, siana, pyłu drzewnego lub węglowego.
Woda jest całkowicie niepalna, pobiera z palącego się ciała ogromne ilości ciepła, oziębiając
palące się ciało do temperatury uniemożliwiającej dalsze palenie się.
W zetknięciu się z ogniem zamienia się w parę wodną, która wypiera z ogniska pożaru
powietrze (tlen), hamując proces palenia się.
W określonych jednak przypadkach użycie wody nie jest wskazane, ponieważ zetknięcie
się z nią np. sodu, potasu, karbidu powoduje wydzielanie się z nich gazów palnych, a wapna
palonego wzrost jego temperatury, co również przyczynia się do rozszerzenia pożaru. Wodą
nie można gasić płynów łatwo palnych lżejszych od wody, ponieważ opada ona na dno,
powodując przelanie lub rozbryzgi palącej się substancji. Wodą nie wolno gasić instalacji
elektrycznych pod napięciem. Również niekorzystne jest oziębianie wodą nagrzanych maszyn
lub żelaznych konstrukcji, które mogą ulec deformacji, powodując m.in. zawalenie się
stropów.
Aatwo dostępnym środkiem gaśniczym jest piasek, którego właściwości polegają na
odcinaniu dostępu powietrza od ogniska pożaru, zmniejszeniu promieniowania ciepła oraz
zapobieganiu rozpryskom. Nadaje się on głównie do gaszenia niewielkich zarzewi ognia
i małych bomb zapalających. Nie należy go stosować do gaszenia płynów łatwo palnych
w zbiornikach, maszyn, aparatury precyzyjnej.
Powszechnie stosowanym środkiem gaśniczym jest piana gaśnicza. Pianę wytwarza się
przez mechaniczne zmieszanie wody ze środkiem pianotwórczym i powietrzem albo
w wyniku reakcji chemicznej przebiegającej pomiędzy wodnymi roztworami środków
zasadowych z kwasami. Właściwości gaśnicze polegają na działaniu tłumiącym i izolującym
palące się ciało od powietrza oraz działaniu chłodzącym, ponieważ piana zawiera dość duży
procent wody.
Bardzo skutecznym środkiem gaśniczym jest dwutlenek węgla. Właściwości gaśnicze tego
środka polegają na oziębianiu palącego się ciała i odizolowaniu go od powietrza. Dwutlenek
węgla nadaje się do gaszenia wielu rodzajów pożaru, szczególnie cieczy palnych (farb,
lakierów, rozpuszczalników) i gazów, ponieważ nie zwilża gaszonych materiałów. Dwutlenek
węgla nie przewodzi prądu elektrycznego, może więc być użyty do gaszenia instalacji
elektrycznych pod napięciem. Nie powoduje on żadnych zniszczeń materiału palnego.
Kolejną grupę środków gaśniczych tworzą proszki gaśnicze. Są to drobno zmielone
niepalne sole nieorganiczne. Nadają się do gaszenia materiałów palących się w wysokiej
temperaturze, płynów łatwo palnych, substancji gazowych i metali lekkich. Można je
stosować do gaszenia instalacji elektrycznych pod napięciem (kabli, muf, tablic
rozdzielczych) i pożarów w archiwach, bibliotekach, muzeach, ponieważ nie powodują
zniszczeń.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Tabela 6. Grupy pożarów oraz środki gaśnicze
Grupa pożarów Rodzaj płonącego materiału Zrodki gaśnicze
Ciała stałe pochodzenia organicznego,
przy spalaniu których występuje woda, piana, dwutlenek
A
zjawisko żarzenia (drewno, papier, węgla, proszki gaśnicze;
węgiel, tworzywa sztuczne,)
Ciecze palne i substancje stałe topiące
się wskutek wytworzonego przy piana, dwutlenek węgla,
B
pożarze ciepła (benzyna, nafta, halony, proszki gaśnicze;
parafina, pak, naftalen,)
C Gazy (metan, aceton, propan, butan,) proszki gaśnicze, halony;
D Metale (magnez, sód, uran,) specjalne proszki gaśnicze;
Pożary grupy A D występujące w
dwutlenek węgla, halony,
E obrębie urządzeń elektrycznych pod
proszki gaśnicze
napięciem
Tabela 7. Wybrane znaki ochrony przeciwpożarowej
Hydrant wewnętrzny
Gaśnica
Kierunek do miejsca
rozmieszczenia sprzętu
pożarowego lub urządzenia
ostrzegawczego
Zestaw sprzętu pożarowego
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz środki gaśnicze ?
2. Co można gasić gaśnicą proszkową z proszkiem typu ABC ?
3. Jakich pożarów nie wolno gasić wodą ?
4. Co należy zrobić w przypadku zapalenia się instalacji elektrycznej?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
4.6.3. wiczenia
wiczenie 1
Sprawdz jakie środki gaśnicze znajdują się w Twojej szkole. Na podstawie zebranych
informacji zdefiniuj jakie zródła pożaru możesz nimi zgasić.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
[ Pobierz całość w formacie PDF ]